بالیوود نامی است که پس از شنیدن آن ، حتی اگر شما فیلمی از هندوستان ندیده باشید بلافاصله شما در ذهن شما تصاویری از فیلم هایی با رنگ های روشن را تداعی می کند که شامل آهنگ ها و رقص های زیبا و تعداد زیادی رقاص و داستانی درباره یک پسر و دختر با پایانی شاد می باشد .
اما تاریخ سینمای ملی هندوستان چیست ؟ چگونه تعداد فیلم های تولید شده بالیوود در هر سال به سرعت رشد کرد و این سینما به یکی از اقتصادی ترین و پردرآمدترین صنعت های هندوستان و جهان تبدیل شد ؟
فهرست مطالب
- مقدمه
- 1890 تا 1940 : سال های اول بالیوود
- دهه 1920 بالیوود
- 1930-1940 بالیوود
- 1950-1960 : عصر طلایی بالیوود
- سینمای موازی
- 1970-1980 : بالیوود کلاسیک
- مرد جوان عصبانی
- ایجاد نام بالیوود
- 1990- زمان حاضر : بالیوود جدید
- منبع
مقدمه
نام بالیوود ترکیبی از نام های بمبئی و هالیوود است . اگر چه امروزه اصطلاح بالیوود به اصطلاحی برای کل سینمای هندوستان تبدیل شده است ، اما به طور خاص به سینما های مربوط به فیلم های هندوستانی زبان تولید شده در بمبئی اشاره دارد . با وجود اینکه بمبئی بزرگترین مرکز فیلم منطقه ای در هندوستان است ، اما فقط یکی از قطب های پر رونق سینمایی در داخل کشور است و در مناطق دیگر و زبان های محلی نیز فیلم های خوب و باکیفیتی ساخته می شوند .
1890 تا 1940 : سال های اول بالیوود
سینما در سال 1896 و تنها شش ماه پس از اولین فیلم نمایش داده شده در پاریس ، به هندوستان آمد . نخستین فیلم نمایش داده شده در پاریس توسط برادران لومیر ساخته شد .
در زیر می توانید نسخه اصلی و رنگی شده فیلم برف بازی برادران لومیر را تماشا نمایید
در سال 1897 ، پرفسور استیونسون (Professor Stevenson) فیلمی را که در واقع یک نمایش روی صحنه بود ، در سالن ستاره کلکته به نمایش گذاشت . با تشویق و دوربین استیونسون ، هیرالال سن (Hiralal Sen) ، یک عکاس هندوستانی ، با صحنه هایی از آن نمایش یک فیلم ساخت . این فیلم گل ایرانی (The Flower of Persia) نام داشت و در سال 1898 ساخته شد .
فیلم بعدی کشتی گیران (The Wrestlers) بود که در سال1899 توسط اچ. اس. باتاودکار (H. S. Bhatavdekar) ساخته شد . این فیلم یک مسابقه کشتی در باغی معلق در بمبئی را نشان می داد . فیلم های هندوستانی اولیه مستندهایی بودند که تصاویری از زندگی روزمره و همچنین وقایع مهم تاریخی بودند . همچنین این فیلمها روایتی کوتاه از برخی از معروف ترین داستان های اساطیر هندو را به تصویر می کشیدند .
فیلم صامت راجا هریشچاندرا (Raja Harishchandra) اولین فیلم بلند سینمایی است که در هندوستان ساخته شد . در این فیلم ، هر دو شخصیت زن و مرد توسط مردان بازی شدند . کارگردان این فیلم داداصاحب فالکه (Dadasaheb Phalke) بود . وی بخاطر این فیلم بعنوان پدر سینمای هندوستان شناخته می شود . فالکه در طول سال های 1913 تا 1918 توانست 23 فیلم دیگر را نیز تولید کند .
دهه 1920 بالیوود
فیلم فالکه الهام بخش بسیاری از افراد شد . این افراد پس از فالکه به سرعت به ساخت فیلم پرداختند و یا در صنعت فیلم سازی مشغول به کار شدند . بالیوود در اوایل دهه 1920 شاهد ظهور چندین شرکت تولیدی جدید بود و بیشتر فیلم های ساخته شده در این دوره ماهیت اساطیری یا تاریخی داشتند .
فیلم های وارد شده از هالیوود به هندوستان که در درجه اول فیلم های اکشن بودند ، مورد استقبال خوب تماشاگران هندوستانی قرار گرفتند و تولید کنندگان به سرعت شروع به تولید فیلم هایی در این ژانر کردند . با این حال ، نسخه های فیلم برداری شده از قسمت های کلاسیک هندوستانی و ادبیات اساطیری ، مانند رامایانا و مهاباراتا ، هنوز هم در طول این دهه حاکم بودند .
بیشتر بخوانید :
۱۰ فیلم بی نظیر سال ۲۰۲۰ بالیوود که از اوایل سال ۱۳۹۹ به سینما خواهند آمد
1930-1940 بالیوود
اولین فیلم هندوستانی مصوت فیلم آلام آرا (Alam Ara) ساخته اردشیر ایرانی (Ardeshir Irani) بود که در سال 1931 به نمایش درآمد . این فیلم راه را برای آینده سینمای هندوستان هموار کرد . پس از نمایش این فیلم ، تعداد فیلم های تولیدی نیز شروع به افزایش کردند . تعداد فیلم هایی که هر سال تولید می شدند ، از 108 در سال 1927 به 328 در سال 1931 رسید . شش سال بعد ، در سال 1937 اردشیر ایرانی اولین فیلم رنگی هندی به نام کیسان کانیا (Kisan Kanya) را ساخت . او یکسال بعد نیز نسخه رنگی فیلم مادر هند (Mother India) را ساخت . با این حال ، رنگی بودن فیلم ها تا اواخر دهه 50 به یک ویژگی محبوب بین مخاطبان تبدیل نشد .
دهه 1930 و 1940 دوران متلاطم سینمای هندوستان بود . هندوستان با رکود بزرگ ، جنگ جهانی دوم ، جنبش استقلال هندوستان و خشونت های جدایی طلبی روبرو شد . اگرچه بیشتر فیلم های بالیوود بطورغیرقابل انکاری از این موضوعات فراری بودند ، اما تعدادی از فیلمسازان با مسائل اجتماعی روبرو شدند یا از مبارزات استقلال هندوستان به عنوان زمینه ای برای فیلمهای خود استفاده کردند .
در این زمان ، موزیکال های عاشقانه و ملودرام های اسرار آمیز نیز جزو فیلم اصلی سینمای هندوستان بودند . در این زمان کاخ های بزرگ فیلمسازی بالیوود ساخته شد و تغییر قابل توجهی در زمینه مخاطبان رخ داد . در این زمان فیلم دوستان در طبقه کارگر رشد قابل توجهی از خود نشان دادند ، در حالی که این گروه در دوره فیلم صامت تنها درصد کمی از بلیط های فروخته شده را به خود اختصاص می دادند .
پیش از تقسیم شدن هندوستان در سال 1947 ، که این کشور را به جمهوری هندوستان و پاکستان تقسیم کرد ، صنعت فیلم سازی بمبئی (که اکنون به آن بالیوود گفته می شود) ارتباط نزدیکی با صنعت فیلم سازی لاهور ( که اکنون لالیوود نامیده می شود) داشت و هر دو در حال تولید فیلم به زبان هندوستانی بودند ، نوعی زبان متعلق به شمال و مرکز هندوستان . مرکز دیگر فیلم سازی هندوستان ، صنعت فیلم سازی بنگالی (Bengali film industry) در جمهوری بنگال و شهر کلکته بود ( که در حال حاضر بنگال غربی و در شهر کلکته است ) بود که فیلم های هندی و فیلم های محلی به زبان بنگالی را تولید می کرد .
بسیاری از بازیگران ، فیلمسازان و موسیقیدانان صنعت لاهور در دهه 1940 به صنعت بمبئی مهاجرت کردند ، ازاین بازیگران می توان به پریتویراج کاپور (Prithviraj Kapoor) ، دیلیپ کومار (Dilip Kumar) ، دو آناند (Dev Anand) وکِی. اِل. سایگال (K. L. Saigal) از خوانندگان نیز می توان به نور جهان ( Noorjahan ) ، محمد رفیع (Mohammed Rafi) و شمشاد بگوم (Shamshad Begum) اشاره کرد . تقریباً در همین زمان ، فیلمسازان و بازیگران صنعت فیلم کلکته نیز شروع به مهاجرت به بمبئی کردند . در نتیجه ، بمبئی بعد از دوران جدایی هندوستان به مرکز تولید فیلم هندی در جمهوری هندوستان تبدیل شد . در این بازه زمانی بازیگرانی چون شانتارام (Shantaram) ، پیدی جایراج (Paidi Jairaj) و موتیلال (Motilal) برند خود را ساخته اند.
1950-1960 : عصر طلایی بالیوود
این دوره که پس از استقلال هندوستان و از اواخر دهه 1940 تا اوایل دهه 1960 می باشد ، توسط کارشناسان و مورخان به عنوان دوران طلایی سینمای هندوستان تلقی می شود . برخی از تحسین شده ترین فیلم های هندی تاریخ ، در این برهه ساخته شده اند . نمونه های آن شامل (Pyaasa (1957 و (Kaagaz Ke Phool (1959 به کارگردانی گورو دات (Guru Dutt) و نویسندگی ابرار علوی (Abrar Alvi) و (Awaara (1951 و (Shree 420 (1955 به کارگردانی راج کاپور (Raj Kapoor) و نویسندگی خواجه احمد عباس (Khwaja Ahmad Abbas) ، و (Aan (1952 به کارگردانی محبوب خان (Mehboob Khan) و بازیگری دیلیپ کومار می باشد .
این فیلم ها مضامین اجتماعی را مورد بررسی قرار داده اند . ازین مضامین می توان به زندگی طبقه کارگر در هندوستان (بخصوص زندگی شهری) اشاره کرد . Awaara شهر را به عنوان کابوس و رویا معرفی کرد و Pyaasa غیر واقعی بودن زندگی شهری را مورد نقد قرار می دهد .
فیلم مادر هندوستان 1957 از محبوب خان ، که بازسازی فیلم (Aurat (1940 بود ، اولین فیلم هندوستانی بود که نامزد دریافت جایزه اسکار بهترین فیلم خارجی زبان شد . این فیلم با تنها با یک رای کمتر از فیلم برنده اسکار آن سال ، این جایزه را از دست داد . مادر هندوستان سینمای معمولی هندوستان را برای دهه‌ها تعریف کرد . این فیلم باعث ایجاد ژانهای از فیلمهای Dacoit شد ، که در فیلم گونگا جامنا 1961 (Gunga Jumna) نشان داده شده است .
گونگا جامنا که توسط دلیپ کومار نوشته و تولید شد ، یک درام جنایی درباره دو برادر است که یکی قانونمند و دیگری قانون شکن می باشد (موضوعی که در دهه 1970 در فیلم های هندی رایج شد ) . برخی از بهترین فیلم های حماسی شناخته شده سینمای هندوستان نیز در ددوره طلایی بالیوود ساخته شده اند ، مانند مغول اعظم (Mughal-e-Azam 1960) ساخته K. Asif . دیگر فیلمسازان معتبر بالیوود در این دوره شامل کمال امروهی (Kamal Amrohi) و ویجای بهات (Vijay Bhatt) بودند.
سه بازیگر محبوب مرد هندوستانی دهه 50 و 1960 ، دلیپ کومار ، راج کاپور و دو آناند بودند که هر کدام سبک بازیگری منحصر به فردی داشتند . کاپور از سبک چارلی چاپلین تقلید می کرد . آناند سبک خود را از روی ستاره های هالیوود مانند گرگوری پک (Gregory Peck) و کری گرانت (Cary Grant) مدل سازی کرد ، و کومار پیشگام نوعی روش بازیگری بود به نام method acting بود که از بازیگران هالیوودی این سبک مانند مارلون براندو (Marlon Brando) پیروی می کرد . کومار الهام بخش نسل های آینده بازیگران هندوستانی بود .
دقیقاً مانند تأثیر براندو بر روی رابرت دنیرو(Robert De Niro) و آل پاچینو (Al Pacino) ، كومار نیز تأثیر مشابهی بر آمیتاب باچان (Amitabh Bachchan) ، ناصر الدین شاه (Naseeruddin Shah) ، شاهرخ خان (Shah Rukh Khan) و نوازالدین صدیقی (Nawazuddin Siddiqui) داشت. بازیگران دیگری مانند سوریا (Suraiya) ، نرگس (Nargis)، سومیترا دیوی (Sumitra Devi) ، مادوبالا (Madhubala) ، مینا کوماری (Meena Kumari) ، وحیده رحمان (Waheeda Rehman) ، نوتان (Nutan) ، سادانا (Sadhana) ، مالا سینا (Mala Sinha) و ویجایانتیمالا (Vyjayanthimala) سهم خود را در تأثیرگذاری بر سینمای هندوستان داشته اند .
سینمای موازی
در حالی که سینمای تجاری هندوستانی رونق داشت ، دهه 50 نیز شاهد ظهور جنبش سینمای موازی بود . اگرچه این جنبش (با تأکید بر واقع گرایی اجتماعی) توسط سینمای بنگالی هدایت می شد ، اما در سینمای بالیوود نیز اعتباری به دست آورد . نمونه های اولیه سینمای موازی عبارتند از: (Dharti Ke Lal (1946، به کارگردانی خواجه احمد عباس و بر اساس قحطی سال 1943 بنگال ، (Neecha Nagar (1946 به کارگردانی چتان آناناد (Chetan Anand) و نویسندگی خواجه احمد عباس ، و (Do Bigha Zamin (1953 به کارگردانی بیمال روی (Bimal Roy) را نام برد .
تحسین شدن توسط منتقدان و موفقیت تجاری این فیلم ها ، راه را برای موج جدید سینمای هندوستان (همان سینمای موازی) هموار کرد . فیلمسازان تحسین شده بین المللی هندوستانی که در این جنبش حضور داشتند شامل مانی کائول (Mani Kaul) ، کومار شاهانی (Kumar Shahani) ، کتان مهتا (Ketan Mehta) ، گوویند نیهالانی (Govind Nihalani) ، شیام بنگال (Shyam Benegal) و ویجایا مهتا (Vijaya Mehta) بودند .
راجش خانا (Rajesh Khanna) که در سال 2010 به اولین بازیگرهندوستانی تبدیل شد که به او لقب سوپرستار داده می شود ، از سال 1969 تا 1971 در 15 فیلم سینمایی متوالی ایفای نقش کرد .پس از آنکه فیلم واقع گرایانه-اجتماعی Neecha Nagar در جشنواره افتتاحیه کن 1946 موفق به دریافت جایزه Palme d’Or شد ، فیلم های بالیوود غالباً در جشنواره های کن دهه 50 و اوایل دهه 1960 حاضر بودند و برخی از آنها جوایزی را نیز در این جشنواره ها کسب کردند .
گورو دات ، که در طول زندگی خود نادیده گرفته شد ، در دهه 1980 در سطح بین المللی به رسمیت شناخته شد . در یک نظرسنجی که توسط مجله انگلیسی Sight & Sound مورد بررسی قرار گرفت ، چندین فیلم Dutt در لیست 2002 فیلم بزرگ تاریخ قرار گرفت . مجله تایم نیز در لیست 100 فیلم برتر تاریخ ، پیااسا را به عنوان یکی از بزرگترین فیلم های تاریخ ذکر کرد. در اواخر دهه 1960 و اوایل دهه 1970 ، این صنعت تحت سلطه فیلم های موزیکال عاشقانه با رهبری یک قهرمان رمانتیک قرار گرفت .
1970-1980 : بالیوود کلاسیک
تا سال 1970 ، سینمای هندوستان از نظر محتوا سینمایی راکد بود و تحت سلطه فیلم های موزیکال عاشقانه قرار داشت . اما ورود دو فیلمنامه نویس به نام های سلیم خان (Salim Khan) و جاوید اختر(Javed Akhtar) ، که به اختصار به آن ها سلیم-اختر می گفتند ، به سینمای هند باعث ایجاد یک تغییر بزرگ شده و صنعت سینمای هندوستان را احیا کرد . آنها یک ژانر خشن به نام فیلم های جنایی بمبئی (Underworld Crime Films Bombay) را در اوایل دهه 70 با فیلم هایی مانند زنجیر (Zanjeer 1973) و دیوار(Deewaar 1975) آغاز کردند . فیلم زنجیر که یک فیلم یک اکشن خلاقانه بود به وضوح با فیلم های احساسی و عاشقانه دهه های گذشته سینمای بالیوود متفاوت بود .
دیوار نیز یک فیلم جنایی الهام گرفته از گونگا جمنا که به درباره یک پلیس بود که علیه برادرش ، که رهبر یک باند قاچاق بود ، می ایستد . دیگر ژانری که سلیم-اختر ایجاد کردند Dacoit film بود که راهزنان موضوع اصلی آن بودند . سلیم-اختر مجدداً مضامین روستایی فیلم مادر هندوستان ساخته محبوب خان و گونگا جمنا ساخته دیلیپ کومار را در مضامین شهری بازگو کرد و منعکس کننده اوضاع سیاسی – اقتصادی و سیاسی-اجتماعی دهه 1970 هندوستان بود و انتقال دهنده نارضایتی گسترده ، سرخوردگی و رشد بی سابقه زاغه ها با مضامینی بر ضد کسانی که باعث ایجاد فقر ، فساد و جنایت شده بودند ، بود .
“مرد جوان عصبانی” آنها ، با شخصیت آمیتاب باچان ، عملکرد دیلیپ کومار در گونگا جمنا را در یک داستان شهری و با موضو فقیرنشینی شهری تداعی کرد . دلیل نام گذاری باچان به عنوان مرد جوان عصبانی این بود که حرکات او بیشتر از آنکه احساسی و شاعرانه باشد ، خشن ، پرتحرک و انفجاری بودند .
مرد جوان عصبانی
در دهه 1970 سینمای هندوستان متعلق به آمیتاب باچان بود. بازیگر قد بلند و ناشناخته که در اواخر دهه 1960 وارد سینمای هندوستان شد ، در سال 1973 با بازی در فیلم زنجیر خود را ستاره ای در حال ظهور نشان داد . در اواسط دهه 1970 ، که فیلم های موزیکال عاشقانه جای خود را به فیلم های خشونت آمیز و اکشن در مورد گانگسترها (فیلم های جنایی بمبئی) داد ، فیلمنامه های سلیم-اختر و بازیگری آمیتاب باچان باعث به وجود آمدن آثار با ارزشی مثل زنجیر و به ویژه دیوار شدند . به گفته یک کارگردان انگلیسی به نام دنی بویل (Danny Boyle) ، دیوار یک فیلم كاملاً كلیدی برای سینمای بالیوود بود .
علاوه بر باچان – که به یاد ماندنی ترین شخصیت های این دهه توسط او ایجاد شدند ، چند بازیگر دیگر نیز در این دهه درخشیدند (که درخشش آنها تا اوایل دهه 1990 نیز ادامه داشت ) . از این هنرپیشه ها می توان به : هما مالینی (Hema Malini) ، جایا باچان (Jaya Bachchan) ، راکه (Raakhee) ، شعبانا عظمی (Shabana Azmi) ، زینت امان (Zeenat Aman) ، پروین بابی (Parveen Babi) ، ریکا (Rekha) ، دیمپل کاپادیا (Dimple Kapadia) ، سمیتا پاتیل (Smita Patil) ، جایا پرادا (Jaya Prada) و پادمین کولاپور (Padmini Kolhapure) اشاره کرد .
در سال 1975 ، باچان در هفت فیلم بازی کرد که از بین آنها فیلمهای دیوار و شعله (SHOLAY) جایگاه او را به عنوان یک نماد فرهنگی در سرتاسر هندوستان و آسیا بالاتر بردند . شعله داستان دو قانون شکن کاریزماتیک با بازی باچان و دارمندرا (Dharmendra) بود که توسط یک افسر بازنشسته ارتش برای دستگیری یک راهزن بی رحم استخدام می شوند .کارگردان فیلم رامش سیپی (Ramesh Sippy) بود.
در فیلم شعله سبک های آمریکایی و اسپاگتی وسترن با جنبه های هندوستانی ازاکشن ، ماجراجویی ، کمدی و عاشقانه به شدت به هم آمیخته شد که به عنوان فیلم ماسالا (Masala Film) شناخته می شود ، و به اختراع ژانر خاص خود ، یعنی کاری وسترن (Curry Western) کمک کرد.
شعله با وجود انتقادات جدی از انتشار آن ، بازخورد مثبتی داشت و توانست به یکی از موفق ترین فیلم های تاریخ سینمای هندوستان تبدیل شود . دیالوگ هایی از فیلم وارد واژگان عمومی فرهنگ هندوستان شد و موسیقی متن آن که در سال 1975 به موفقیت فیلم در گیشه کمک کرد به یکی از پرفروشترین موسیقی های کل دهه 70 تبدیل شد .
به وجود آمدن نام بالیوود
در دهه 1970 هنگامی که کنوانسیون فیلم های تجاری بالیوود تعریف شد ، نام بالیوود بوجود آمد . چیزی که در این مسیر نقش کلیدی و مهمی داشت ، ژانر ماسالا فیلم بود که تعدادی ژانر (اکشن ، کمدی ، عاشقانه ، درام ، ملودرام و موزیکال) را در هم می آمیخت . ماسالا فیلم در اوایل دهه قبل توسط یک فیلمساز به نام ناصر حسین (Nasir Hussain) و ونویسنده در بالا ذکر شده با نام های سلیم -اختر ، پیشگام شد .
اولین فیلم پرفروش بالیوود فیلم یاادون کی باارات (Yaadon Ki Baaraat 1973) به کارگردانی حسین و به نویسندگی حسین و سلیم-اختر ، به عنوان اولین فیلم ماسالا و اولین فیلم با اهمیت بالیوود شناخته شده است . سلیم-اختز فیلم های ماسالای موفق تری را نیز در دهه 1970 و 1980 نوشتند . فیلم های ماسالا آمیتاب باچان را به بزرگترین ستاره بالیوود دهه تبدیل کردند . نقطه عطف ژانر ماسالا 1977 Amar Akbar Anthony به کارگردانی منموهان دسای (Manmohan Desai) و نویسندگی قادر خان (Kader Khan) بود . بعد از این فیلم دسای به ادامه موفقیت هایتش با استفاده از این ژانر پرداخت .
هر دو ژانر (فیلم های ماسالا و فیلم های جنایی بمبئی) در فیلم پروفروش Sholay نمایش داده شدند . همچنین در این فیلم ژانر Dacoit فیلم مادران هندوستان و Gunga Jumna را با اسپاگتی وسترن ترکیب شده ، و باعث ایجاد Dacoit Western (همچنین به عنوان کاری وسترن نیز شناخته می شود ) شد که در دهه 1970 رواج داشت .
برخی از فیلمسازان هندوستانی ، مانند گوویند نیهالانی (Govind Nihalani) ، کومار شاهانی (Shahani Kumar) ، شیام بنگالی (Shyam Benegal) ، مانی کائول (Mani Kaul) ، کتان مهتا و ویاجا مهتا (Vijaya Mehta) ، در طول دهه 1970 به تولید سینمای موازی با مضمون واقع گرایانه ادامه دادند . اگرچه مسائل مالی موسسه فیلم های هنری ، در جریان تحقیقات کمیته شرکتهای بزرگ (Committee on Public Undertakings) در سال 1976 مورد انتقاد قرار گرفت و این موسسه متهم شد که به اندازه کافی برای تشویق سینمای تجاری فعالیت نمی کند ، اما در این دهه شاهد ظهور سینمای تجاری بالیوود با فیلم هایی مانند Sholay بود که موقعیت آمیتاب باچان را به عنوان یک ستاره تثبیت کرد .
تا سال 1983 ، بالیوود درآمد حاصل از سالانه 700 کرور (7 میلیارد پوند یا 693.14 میلیون دلار) را تخمین زده بود . این رقم با حساب تورم معادل 1.78 میلیارد دلار (11.133 کرور یا ، 111.33 میلیارد پوند) امروزی می شود . مشهورترین فیلم بین المللی هندی دهه 1980 میلادی سلام بمبئی (Salaam Bombay! 1988) به کارگردانی میرا نیر(Mira Nair) بود که در جشنواره فیلم کن 1988 برنده Camera d’Or شد و نامزد دریافت جایزه اسکار بهترین فیلم خارجی زبان شد .
این فیلم زندگی گروهی از کودکان خیابانی را در شهر بمبئی نمایش می داد . با استفاده از تجربیات بازیگران فیلم (که همه آنها کودکان خیابانی واقعی بودند) این فیلم توانست جوایز مختلفی را در سراسر جهان به دلیل اعتبار فیلم و تصویری بی پرده از زندگی سختی که جوانان آواره و بی خانمان بمبئی با آن روبرو بودند ، به دست آورد .
پس از این فیلم نیر به یکی از موفق ترین کارگردانان هندوستانی تبدیل شد . بعد از سلام بمبئی ، نیر به کارگردانی دنزل واشنگتن (Denzel Washington) در فیلم Mississippi Masala 1991 پرداخت و در سال 2001 فیلم ازدواج مونسون (Monsoon Wedding) را ساخت .
فیلم ازدواج مونسون 30 میلیون دلار در سرتاسر جهان درآمد داشت که در آن زمان پرفروشترین فیلم هندوستانی بود که تاکنون منتشر شده بود . نیر در سال 2004 به کارگردانی ریس ویترسپون (Reese Witherspoon ) در فیلم Vanity Fair پرداخت .
1990- زمان حاضر : بالیوود جدید
بالیوود در اواخر دهه 1980 دوره رکود دیگری را تجربه کرد که به دلیل افزایش خشونت ، کاهش کیفیت موسیقی فیلم ها و افزایش استفاده غیر قانونی از فیلم ها ، یک کاهش در باکس آفیس را تجربه کرد و مخاطبانی که از خانواده هایی در طبقه متوسط جامعه بودند ، شروع به ترك سالن های سینما كردند .
تغییردهنده این شرایط فیلم Qayamat Se Qayamat Tak 1988 به کارگردانی منصورخان (Mansoor Khan) ، به نویسندگی و تهیه کنندگی پدرش ناصر حسین و هنرنمایی پسر عمویش ، عامر خان (Aamir Khan) و جوحی چاولا (Juhi Chawla) بود . ترکیبی از جوانگرایی ، سرگرمی خانوادگی ، هوش هیجانی و ملودی های قوی مخاطبان را بار دیگر مجذوب سالن های سینما کرد . این فیلم الگوی جدیدی را برای فیلم های موزیکال عاشقانه بالیوود ایجاد کرد که سینمای هندوستان را دهه 1990 تعریف می کرد .
بالیوود معاصر که از دهه 1990 به عنوان بالیوود جدید شناخته می شود ، در اوایل دهه 1990 با آزادسازی اقتصادی در هندوستان مرتبط بود . در اوایل دهه ، محوریت بالیوود به سمت موزیکال های عاشقانه خانوادگی بود . راه فیلم Qayamat Se Qayamat Tak توسط فیلم های پرفروشی مانند Maine Pyar Kiya 1989 Saajan 1991 ، Phool Aur Kaante 1991 ، Deewana 1992 ، Dilwal 1994 ، Hun Aapke Hain Kaun 1994 ، Dilwale Dulhania Le Jayenge 1995 ادامه پیدا کرد .
در این دهه شاهد معرفی نسل جدیدی از بازیگران محبوب بالیوود از جمله آجای دوگان (Ajay Devgn) ، آکشی کومار (Akshay Kumar) و 3 خان یعنی عامر خان ، شاهرخ خان و سلمان خان (Salman Khan) ، که در اکثر ده فیلم برتر پرفروش بالیوود بازی کرده اند، بودیم .
سه خان و دوگان از اواخر دهه 1980 و اوایل دهه 1990 فیلم های موفق زیادی داشته اند ، و به مدت سه دهه بر باکس آفیس بالیوود سایه انداخته اند . شاهرخ خان موفق ترین بازیگر هندوستانی در دهه های 1990 و 2000 بود و عامر خان از اواسط دهه 2000 موفق ترین بازیگر هندوستانی بوده است . سلمان خان ، آجی دوگان و آکشی کومار از سال 2010 موفق ترین بازیگران بالیوود بوده اند . فیلم های اکشن و کمدی ، با بازیگرانی چون آکشی کومار و گوویندا نیز موفق بودند . بازیگر نسبتاً موفقی نیز در دهه 90 حضور داشته اند مانند سونیل شتی (Sunil Shetty) و سیف علی خان (Saif Ali Khan) .
در دهه 90 بالیوود شاهد ورود بازیگران جدید به فیلم های هنری و مستقل بود که برخی از آنها از نظر تجاری موفق بودند . تأثیرگذارترین نمونه این فیلم ها فیلم زخم (Zakhm 1998) به کارگردانی ماهش بهات (Mahesh Bhatt) ، ساتیا (Satya 1998) به کارگردانی رام گوپال وارما (Ram Gopal Varma) و نویسندگی آنوراگ کاشیاپ (Anurag Kashyap) بود . موفقیت مهم و تجاری این فیلم ها منجر به ظهور ژانری به نام بمبئی نویر (noir: Mumba) شد : فیلم هایی شهری که منعکس کننده مشکلات اجتماعی شهر است . این امر منجر به احیا سینمای موازی تا پایان دهه 90 شد .
در دهه 2000 ، دوره شناخته شدن بیشنر بالیوود در سراسر جهان است . رشد اقتصاد هندوستان و تقاضای فیلم های با کیفیت در این دوره باعث شد صنعت فیلم سازی بالیوود به سطح استاندارد جدیدی در زمینه تولید ، فیلمبرداری و فیلمنامه نویسی و همچنین پیشرفت های فنی در زمینه هایی مانند جلوه های ویژه و انیمیشن دست پیدا کند . برخی از بزرگترین کمپانی تولید فیلم ، از جمله Yash Raj Films و Dharma Productions به تولید فیلم های جدید و مدرن پرداختند . برخی از فیلم های محبوب دهه 2000 بالیوود عبارتند از
| سال تولید | نام فیلم | سال تولید | نام فیلم |
| 2000 | Kaho Naa… Pyaar Hai | 2003 | Kal Ho Naa Ho |
| 2001 | Kabhi Khushi Kabhie Gham.. | 2003 | Gangaajal |
| 2001 | Gadar: Ek Prem Katha | 2004 | Veer-Zara |
| 2001 | Lagaan | 2006 | Rang De Basanti |
| 2001 | The Legend of Bhagat Singh | 2006 | Golmaal: Fun Unlimited |
| 2002 | Koi… Mil Gaya | 2006 | Lage Raho Munna Bhai |
در دهه 2010 ، بالیوود ستارگانی مانند سلمان خان ، آجی دوگان ، آکشی کومار و شاهرخ خان را برای ساخت فیلم های ماسالا با بودجه هنگفت استخدام کرد . در این فیلم ها از بازیگران زن بسیار جوانتری استفاده می شد . اگرچه این فیلم ها اغلب مورد تحسین منتقدین قرار نمی گرفت اما از نظر تجاری موفق بودند. در لیست زیر نام تعدادی از این فیلم ها را مشاهده می کنید .
| سال تولید | نام فیلم | سال تولید | نام فیلم |
| 2011 | Dabangg | 2012 | Row Rathore |
| 2011 | Singham | 2013 | Chennai Express |
| 2012 | Ek Tha Tiger | 2014 | Kick |
| 2012 | Son of Sardaar | 2014 | Happy New Year |
بعضي از فيلم هايي كه در آنها عامر خان به ایفای نقش پرداخته است ، خود را به عنوان یک نمونه مدرنيزه از فيلم ماسالا و با يك برند مشخص از سينماي آگاهانه اجتماعي نشان داده اند . عرفان خان (Irrfan Khan) نیز در تعدادی از موفق ترین و منتقد پسندترین فیلم های بالیوود ، مانند مقبول (Maqbool 2003) ، پیکو (Piku 2015) ، تلوار (Talvar 2015) و (The Lunchbox (2013 حضور داشته است .
اکثر ستارگان دهه 2000 بالیوود مانند هریتیک روشن (Hrithik Roshan) ، ابیشک باچان (Abhishek Bachchan) و شاهد کاپور(Shahid Kapoor) در دهه بعد نیز کارنامه موفقی از خود نشان دادند . در دهه 2010 بالیوود شاهد نسل جدیدی از بازیگران محبوب در فیلم های مختلف بود . در این دهه بازیگران کم سن جدیدی همچون رانویر سینگ (Ranveer Singh) ، راجکومار رائو (Rajkumar Rao) ، ایوشمن خورانا (Ayushmann Khurana) ، كارتیك آاریان (Kartik Aaryan) ، سوشان سینگ رجپوت (Sushant Singh Rajput) ، تایگر شروف (Tiger Shroff) ، ویكی كاوشال (Vicky Kaushal) و وارون داوان (Varun Dhawan) به بالیوود راه پیدا کردند .
در میان موضوعات جدید بالیوود ، فیلم های زن محور مانند فیلم تصویر کثیف (The Dirty Picture 2011) ، کاهانی (Kahaani 2012) ، ملکه (Queen 2014) ، گندم (Parched 2015) و صورتی (Pink 2016) شروع به دستیابی به موفقیت های گسترده مالی کردند .
منبع
Justlanded.com ،Wikipedia.com ، Nwfilm.org ، Liveabout.com
